بررسی تمرکز عناصر سنگین Mn, Pb, Cu, Ag, Zn ,Sr, Co, Cd و Ni در پهنه‌های ماسه‌ای پلایای گاوخونی (جنوب شرق اصفهان)

Authors

  • زینب علی‌نیایی
Abstract:

         حوضه پلایای گاوخونی واقع در جنوب شرق اصفهان از دو محیط دلتایی و دریاچه پلایایی تشکیل شده است. این پلایا شامل پهنه ­ های ماسه‌ای، گلی و نمکی است. در غرب پلایا تپه­های ماسه­ای گسترش دارند. اجزای تشکیل­دهنده رسوبات ماسه­ای بادی را خرده سنگ­های آندزیت، داسیت، توف، گرانیت، شیست، گنیس، سنگ آهک فسیل­دار، ماسه سنگ و کانی­های کوارتز و فلدسپات تشکیل می­دهند. کانی­های سنگین این رسوبات شامل هورنبلند، پیروکسن، اپیدوت، زیرکن، گارنت، اسپینل، ایدوکراز، تورمالین، بیوتیت، ولاستونیت، مگنتیت، هماتیت، گوتیت و پیریت می­باشند. اغلب رسوبات ماسه­ای توسط رودخانه دائمی زاینده­رود و از شمال منطقه به این حوضه وارد شده و تحت تأثیر جریان باد تشکیل پهنه­ها و تپه­های ماسه­ای را داده­اند. متوسط غلظت فلزات سنگین مورد بررسی در رسوبات ماسه‌ای بادی بر حسب ppm به ترتیب فراوانی به­صورت منگنز (99/319)، استرانسیم (55/240)، سرب (67/32)، روی (93/24)، نیکل (14/19)، مس (25/7) ، نقره (15/6)، کبالت (72/5) و کادمیم (39/3) است. توزیع این عناصر سنگین در رسوبات با عواملی نظیر بافت رسوبات و ترکیب ذرات تشکیل­دهنده ارتباط زیادی دارد. هر چه ذرات ماسه دانه ریزتر می­شوند، به علت افزایش کانی‌های سنگین از قبیل هورنبلند، پیروکسن، گارنت و بیوتیت که عمدتاّ منشأ آذرین دارند، میزان تمرکز نسبی عناصر سنگین در این رسوبات نیز افزایش می­یابد. با کاهش کانی­های هورنبلند، پیروکسن و بیوتیت به طرف جنوب پلایا، میزان تمرکز مس و روی کاهش می­یابد. افزایش غلظت عناصر سرب، منگنز، کادمیوم، استرانسیم و نقره به طرف جنوب پلایا ارتباط مستقیمی با فراوانی ذرات آهک دارد. تغییرات غلظت کبالت از شمال به جنوب متناسب با افزایش و یا کاهش کانی‌های سنگین مانند آمفیبول، پیروکسن، مگنتیت، پیریت و کالکوپیریت است. فاکتور غنی­شدگی فلزات سنگین در رسوبات مورد بررسی نشان می­دهد که عناصر کادمیوم و نقره دارای غنی­شدگی فوق‌العاده زیاد بوده و عناصر Sr, Co غنی­شدگی زیاد دارند. غنی­شدگی عناصر Ni و Pb متوسط می­باشد و عناصر Cu, Mn و Zn در همه نمونه­ها غنی­شدگی کم دارند .   

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی تمرکز عناصر سنگین mn, pb, cu, ag, zn ,sr, co, cd و ni در پهنه های ماسه ای پلایای گاوخونی (جنوب شرق اصفهان)

حوضه پلایای گاوخونی واقع در جنوب شرق اصفهان از دو محیط دلتایی و دریاچه پلایایی تشکیل شده است. این پلایا شامل پهنه ­ های ماسه ای، گلی و نمکی است. در غرب پلایا تپه­های ماسه­ای گسترش دارند. اجزای تشکیل­دهنده رسوبات ماسه­ای بادی را خرده سنگ­های آندزیت، داسیت، توف، گرانیت، شیست، گنیس، سنگ آهک فسیل­دار، ماسه سنگ و کانی­های کوارتز و فلدسپات تشکیل می­دهند. کانی­های سنگین این رسوبات شامل هورنبلند، پیروک...

full text

مطالعه غلظت‌های کل و قابل تبادل فلزات سنگین Ag, Sr, Ni, Mn و Cu در پهنه گلی پلایای گاوخونی (جنوب شرق اصفهان)

  پلایای گاوخونی با وسعت حدود 520 کیلومتر مربع واقع در فرودست رودخانه زاینده رود شامل سه پهنه اصلی گلی، ماسه‌ای و نمکی می­باشد. نهشته‌های گلی این پلایا بیشتر در دلتای زاینده رود و در زیر لایه نمکی گسترش دارند. رسوبات دانه ریز پلایای گاوخونی به دلیل شرایط آب و هوایی منطقه، سنگ شناختی و وجود معادن سرب و روی در حوضه آبریز و نیز عبور رودخانه از مناطق صنعتی و کشاورزی استعداد تمرکز بالای فلزات سنگین...

full text

مطالعه غلظت های کل و قابل تبادل عناصر co, pb, zn و cd در رسوبات دانه ریز پلایای گاوخونی (جنوب شرق اصفهان )

معادن سرب و روی در حوضه آبریز گاوخونی ، شرایط آب وهوایی، عبور رودخانه زاینده رود از مناطق صنعتی و کشاورزی و همچنین سازندهای زمین شناسی باعث تمرکز نسبتا بالای فلزات سنگین بالقوه سمی در نهشته های دانه ریز پلایای گاوخونی گردیده اند. در این تحقیق از رسوبات گلی دلتا و پلایای گاوخونی نمونه برداری شده و پارامترهای ژئوشیمیایی ، رسوب شناسی و غلظت فلزات سنگین اندازه گیری گردیده اند. مقادیر کربنات کلسیم، ...

full text

الگوی پراکنش مکانی برخی فلزات سنگین (Fe، Mn، Ni، Cr، Co، Pb، Zn، Cu و Cd) در اراضی مرکزی استان زنجان

زمینه و هدف: فلزات سنگین از مهم­ترین عوامل آلوده­کننده محیط زیست به ویژه در مناطق با فعالیت­های انسانی بالا می­باشند. هدف از این مطالعه، تعیین الگوی پراکنش فلزات سنگین (Fe، Mn، Ni، Cr، Co، Pb، Zn، Cu و Cd) بر اساس روش کریجینگ معمولی در خاک­های مرکزی استان زنجان است. روش بررسی: در مطالعه حاضر در منطقه­ای به وسعت 2000 کیلومتر مربع تعداد 241 نمونه مرکب بر اساس روش شبکه­بندی تصادفی (عمق 10-0 سانتی­...

full text

رفتار Fe و Zn , Pb , Cd , Ni , Co , Mn و Cu در رسوبات بستر و ذرات معلق رودخانه تجن هنگام اختلاط با آب دریای خزر

full text

بررسی آب‌زمین‌شیمی و منشا فلزات بالقوه سمی(Cu, Pb, Zn, Cd, Cr, Ni) در رودخانه زاینده‌رود

به منظور بررسی کیفیت رودخانه زاینده­رود، از آب و رسوبات این رودخانه در محدوده­ای به شعاع 50 کیلومتر از مرکز اصفهان، نمونه­برداری شد. محاسبه ضرایب شاخص نفوذپذیری، و نسبت جذب سدیم و نیز نمودار ویلکاکس نشان می­دهد که کیفیت آب رودخانه زاینده­رود برای مصارف کشاورزی مناسب است. شاخص اشباع­شدگی(SI) نیز کیفیت مناسب این رودخانه را برای مصارف صنعتی در بیشتر نقاط نشان داد. مقایسه پساب­های تخلیه­شده از سه ت...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 30  issue 3

pages  35- 46

publication date 2014-10-23

{@ msg @}

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023